ایچیموکو (Ichimoku) چیست؟ | آموزش 0 تا 100 اندیکاتور ایچیموکو
اندیکاتور ایچیموکو یکی از کامل‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک میکند روند، حمایت و مقاومت، مومنتوم، و سیگنال خرید و فروش را در یک نگاه تشخیص دهند.
در این مقاله از برتر بروکر قصد داریم به زبان ساده و با مثال‌های تصویری توضیح دهیم که ایچیموکو چیست، از چه اجزایی تشکیل شده و چطور می‌توان با آن معامله کرد.
ایچیموکو چیست؟
کلمه Ichimoku در زبان ژاپنی به معنای “در یک نگاه” است و نام کامل آن Ichimoku Kinko Hyo به معنی «نمودار تعادل در یک نگاه» می‌باشد.
این اندیکاتور توسط Goichi Hosoda روزنامه‌نگار ژاپنی در دهه ۱۹۳۰ طراحی شد و هدفش این بود که تحلیل‌گر بتواند فقط با نگاه به نمودار، وضعیت کلی بازار را بفهمد — بدون نیاز به چندین ابزار مختلف.
یک مثال از نمودار ایچیموکو
برای درک بهتر، به تصویر زیر توجه کنید (فرضی: نمودار EUR/USD در تایم‌فریم روزانه):
در نمودار مشاهده می‌کنید که ایچیموکو شامل چند خط رنگی و ناحیه‌ای ابری (Kumo) است.
وقتی قیمت بالای ابر باشد، روند صعودی محسوب می‌شود و وقتی پایین ابر باشد، روند نزولی در جریان است.
اجزای اندیکاتور ایچیموکو
ایچیموکو از پنج جزء اصلی تشکیل شده است:
| جزء | نام ژاپنی | توضیح کوتاه |
| Tenkan-sen | خط تبدیل | میانگین متحرک کوتاه‌مدت (۹ کندل اخیر) |
| Kijun-sen | خط پایه | میانگین متحرک بلندتر (۲۶ کندل اخیر) |
| Senkou Span A | لبه اول ابر | میانگین Tenkan و Kijun، به جلو منتقل می‌شود |
| Senkou Span B | لبه دوم ابر | میانگین قیمت ۵۲ کندل گذشته، به جلو منتقل می‌شود |
| Chikou Span | خط تاخیری | قیمت بسته‌شدن فعلی که ۲۶ کندل عقب‌تر رسم می‌شود |
ابر بین دو خط Senkou Span A و B را «کومو (Kumo Cloud)» می‌نامند که منطقه حمایت و مقاومت پویا را نشان می‌دهد.
آموزش کامل بخش‌های ایچیموکو
۱. Tenkan-sen (خط قرمز یا خط تبدیل)
میانگین بیشترین و کمترین قیمت ۹ کندل اخیر است.
نشان‌دهنده جهت کوتاه‌مدت بازار است.
اگر قیمت بالای تنکان‌سن باشد، روند کوتاه‌مدت صعودی است.
۲. Kijun-sen (خط آبی یا خط پایه)
میانگین بیشترین و کمترین قیمت ۲۶ کندل اخیر.
سیگنال تأیید روند. وقتی قیمت از آن عبور کند، می‌تواند تغییر جهت بازار را نشان دهد.
۳. Senkou Span A و B (لبه‌های ابر)
این دو خط محدوده‌ی ابر کومو (Kumo Cloud) را می‌سازند.
رنگ ابر معمولاً بر اساس موقعیت Span A و Span B تعیین می‌شود (ابر سبز برای صعود، قرمز برای نزول).
۴. Chikou Span (خط تاخیری)
قیمت فعلی را ۲۶ کندل عقب‌تر نشان می‌دهد.
اگر بالای کندل‌های گذشته باشد → روند صعودی تأیید می‌شود.
اگر پایین باشد → نزولی.
تشخیص روند و قدرت روند با ایچیموکو
برای تشخیص روند از سه معیار اصلی استفاده می‌شود:
- موقعیت قیمت نسبت به ابر کومو
- بالای ابر = روند صعودی
- پایین ابر = روند نزولی
- داخل ابر = ناحیه خنثی
- زاویه ابر کومو
هرچه زاویه ابر بیشتر باشد، روند قوی‌تر است. - جایگاه Chikou Span
اگر این خط بالای قیمت‌های گذشته باشد، روند فعلی تأیید می‌شود.
برای مقایسه، مقاله خط روند در تحلیل تکنیکال را نیز بخوانید تا ببینید ایچیموکو چگونه بدون نیاز به ترسیم خطوط دستی می‌تواند جهت روند را نشان دهد.
ترسیم سطوح حمایت و مقاومت با ایچیموکو
ابر ایچیموکو نه‌تنها جهت روند را نشان می‌دهد، بلکه سطوح حمایت و مقاومت دینامیک را نیز مشخص میکند.
- زمانی که قیمت از بالا به ابر نزدیک می‌شود، ابر مانند حمایت عمل میکند.
- وقتی از پایین نزدیک می‌شود، نقش مقاومت را دارد.
هرچه ضخامت ابر بیشتر باشد، سطح حمایت یا مقاومت قوی‌تر است.
برای شناسایی دقیق‌تر سطوح، ترکیب ایچیموکو با فیبوناچی در تحلیل تکنیکال می‌تواند نتایج بسیار بهتری بدهد.
استراتژی‌های تحلیل با ایچیموکو
در بین استراتژی‌های متعدد، چند الگوی اصلی بسیار محبوب‌اند:
استراتژی ۱: کراس تنکان و کیجون
وقتی تنکان‌سن (قرمز) از پایین کیجون‌سن (آبی) را به سمت بالا قطع کند → سیگنال خرید
برعکس آن → سیگنال فروش
استراتژی ۲: شکست ابر کومو (Kumo Breakout)
اگر قیمت از پایین ابر به بالا عبور کند → تغییر روند صعودی
اگر از بالا به پایین برود → نزولی
استراتژی ۳: تایید با چیکو اسپن
سیگنال‌های بالا زمانی معتبرترند که چیکو اسپن هم در جهت روند حرکت کند.
سیگنال‌های خرید و فروش با ایچیموکو
| نوع سیگنال | شرایط تشکیل | توضیح |
| سیگنال خرید قوی | کراس صعودی تنکان–کیجون بالای ابر | شروع موج صعودی جدید |
| سیگنال خرید ضعیف | کراس صعودی زیر ابر | احتمال شکست یا اصلاح |
| سیگنال فروش قوی | کراس نزولی زیر ابر | تایید روند نزولی |
| سیگنال فروش ضعیف | کراس نزولی بالای ابر | ممکن است موقتی باشد |
برای فیلتر سیگنال‌های اشتباه، ترکیب ایچیموکو با الگوهای کندلی مفید است؛ درباره این موضوع در مقاله روانشناسی کندل‌ها توضیح داده‌ایم.
مدیریت معاملات با استفاده از ایچیموکو
یکی از مزیت‌های ایچیموکو این است که هم برای ورود به معامله و هم برای مدیریت موقعیت باز کاربرد دارد.
- تا زمانی که قیمت بالای ابر است، می‌توان در پوزیشن خرید ماند.
- خروج زمانی انجام می‌شود که قیمت وارد ابر یا زیر آن برود.
- کیجون‌سن می‌تواند به‌عنوان حد ضرر متحرک (Trailing Stop) استفاده شود.
ایچیموکو در بازارهای مختلف
۱. ایچیموکو در بازار فارکس
در فارکس، ایچیموکو به‌ویژه در تایم‌فریم‌های روزانه و چهارساعته عملکرد خوبی دارد.
برای جفت‌ارزهای پرنوسان مانند EUR/USD و GBP/JPY می‌تواند نقاط ورود دقیقی ارائه دهد.
برای آشنایی بیشتر با مبانی، به مقاله آموزش تحلیل تکنیکال فارکس مراجعه کنید.
۲. ایچیموکو در بازار ارزهای دیجیتال
به دلیل نوسانات زیاد کریپتو، ایچیموکو ابزار بسیار قدرتمندی است.
در تایم‌فریم‌های بالاتر (۴ساعته و روزانه) سیگنال‌های دقیق‌تری می‌دهد.
به‌عنوان مثال، شکست ابر در نمودار بیت‌کوین اغلب نشانه‌ی شروع روند جدید است.
۳. ایچیموکو در بازار بورس
در بورس ایران هم ایچیموکو محبوب است. چون با یک نگاه می‌توان جهت و قدرت روند را تشخیص داد.
بسیاری از تحلیل‌گران از آن در کنار خطوط فیبوناچی و میانگین متحرک برای فیلتر ورود استفاده می‌کنند.
مزایا و محدودیت‌های ایچیموکو
مزایا:
- ترکیب چند اندیکاتور در یک ابزار
- قابلیت تحلیل روند، حمایت، مقاومت و سیگنال هم‌زمان
- کاربرد در تمام بازارها و تایم‌فریم‌ها
محدودیت‌ها:
- در بازارهای رنج (بدون روند) سیگنال‌های کاذب زیاد می‌دهد
- در تایم‌فریم‌های پایین دقت کمتر می‌شود
سخن پایانی
اندیکاتور ایچیموکو یکی از جامع‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است که می‌تواند جهت روند، نقاط ورود و خروج، و سطوح کلیدی را در یک نگاه مشخص کند.
با این حال، هیچ ابزاری به‌تنهایی کافی نیست. بهتر است ایچیموکو را همراه با تحلیل کندلی، فیبوناچی و خطوط روند به کار ببرید تا سیگنال‌های آن اعتبار بیشتری داشته باشند.
