الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) چیست؟ | آموزش 0 تا 100 الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه یکی از شناخته‌شده‌ترین و معتبرترین الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال است.
این الگو معمولاً پایان یک روند را نشان می‌دهد و تریدرها از آن برای تشخیص نقطه‌ی تغییر جهت بازار استفاده می‌کنند.
در این مقاله از برتر بروکر به‌صورت کامل یاد می‌گیرید الگوی سر و شانه چیست، چند نوع دارد، چطور باید بر اساس آن معامله کرد و چگونه حد ضرر و حد سود را تعیین کنید.
اگر هنوز با مبانی تحلیل قیمتی و ساختار بازار آشنا نیستید، مطالعه‌ی مقاله آموزش پرایس اکشن برای تریدرها شروع خوبی برای درک بهتر این مبحث است.
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) الگویی بازگشتی است که پس از یک روند قوی (معمولاً صعودی یا نزولی) شکل می‌گیرد و نشانه‌ای از تغییر جهت روند است.
این الگو از سه قله یا سه کف تشکیل می‌شود:
- شانه چپ (Left Shoulder)
- سر (Head)
- شانه راست (Right Shoulder)
و یک خط افقی یا مایل به نام خط گردن (Neckline) که این اجزا را به‌هم متصل می‌کند.
شکست خط گردن پس از تشکیل شانه راست، نشانه‌ی قطعی تغییر روند است.
به همین دلیل، بسیاری از تریدرها این الگو را «قابل اعتمادترین الگوی بازگشتی» می‌دانند.
برای درک بهتر مفهوم بازگشت روند، پیشنهاد می‌شود مقاله تفاوت اندیکاتورهای متقدم و متأخر در تحلیل روند را بخوانید.
مثال واقعی از الگوی سر و شانه
در نمودار جفت‌ارز EUR/USD، پس از رشد شدید قیمت تا محدوده 1.12، سه قله متوالی شکل گرفت که قله‌ی وسط (سر) از دو قله‌ی دیگر بلندتر بود.
پس از شکست گردن در 1.1050، روند صعودی متوقف شد و یک حرکت نزولی قوی آغاز شد.
این دقیقاً رفتار کلاسیک الگوی سر و شانه است.
انواع الگوی سر و شانه
الگوی سر و شانه در دو نوع کلی مشاهده می‌شود:
- الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulders Top)
- در انتهای یک روند صعودی تشکیل می‌شود.
- شکست خط گردن به سمت پایین = سیگنال فروش.
- الگوی سر و شانه کف (Inverse Head and Shoulders)
- در انتهای یک روند نزولی ظاهر می‌شود.
- شکست خط گردن به سمت بالا = سیگنال خرید.
هر دو نوع از لحاظ ساختار مشابه‌اند، فقط جهت و جایگاه‌شان نسبت به روند تفاوت دارد.
برای شناخت تفاوت روندهای صعودی و نزولی در نمودار، پیشنهاد می‌شود مقاله تحلیل مولتی تایم‌فریم در فارکس را مطالعه کنید.
الگوی سر و شانه سقف
این الگو در انتهای روندهای صعودی تشکیل می‌شود و هشدار تغییر جهت به سمت نزول را می‌دهد.
در این ساختار، هر سه قله نشان‌دهنده‌ی تلاش خریداران برای عبور از مقاومت است، اما شکست نهایی پس از تشکیل شانه راست اتفاق نمی‌افتد.
ویژگی‌ها:
- قله‌ی وسط (سر) بلندتر از دو قله‌ی دیگر است.
- خط گردن معمولاً شیب ملایمی رو‌به‌بالا یا افقی دارد.
- شکست خط گردن نشانه پایان روند صعودی است.
پس از تأیید شکست گردن، ورود به معامله فروش (Short) منطقی است.
برای درک نحوه ورود اصولی، مقاله بهترین استراتژی‌های خروج از معامله در فارکس را بخوانید.
الگوی سر و شانه کف
این الگو معکوس حالت قبلی است و معمولاً در پایان روند نزولی ظاهر می‌شود.
در این حالت، هر سه کف نشان‌دهنده‌ی تلاش فروشندگان برای شکستن حمایت است، اما در نهایت خریداران کنترل را در دست می‌گیرند.
ویژگی‌ها:
- کف وسط (سر) از دو کف دیگر پایین‌تر است.
- شکست گردن به سمت بالا نشانه تغییر روند به صعود است.
- افزایش حجم معاملات هنگام شکست گردن، اعتبار الگو را بالا میبرد.
در این شرایط، معامله‌گران معمولاً با تأیید شکست گردن وارد پوزیشن خرید (Long) می‌شوند.
شیب خط گردن در الگوی سر و شانه
خط گردن ممکن است افقی، صعودی یا نزولی باشد.
- اگر شیب خط گردن رو‌به‌پایین باشد سیگنال نزولی قوی‌تر است.
- اگر شیب رو‌به‌بالا باشد روند بازگشتی ضعیف‌تر تلقی می‌شود.
در الگوی سر و شانه کف، برعکس این منطق صدق می‌کند:
- گردن صعودی = بازگشت قوی‌تر
- گردن افقی یا نزولی = بازگشت ضعیف‌تر
برای تمرین عملی، می‌توانید با حساب دمو در یکی از بروکرهای معرفی‌شده در صفحه بهترین بروکرهای فارکس برای تمرین و آموزش تمرین کنید.
تعیین حد ضرر و حد سود در الگوی سر و شانه
برای مدیریت ریسک، حد ضرر و حد سود باید دقیق تنظیم شوند:
- حد ضرر (Stop Loss):
- در الگوی سقف: کمی بالاتر از شانه راست.
- در الگوی کف: کمی پایین‌تر از شانه راست.
- حد سود (Take Profit):
- فاصله بین سر و گردن را اندازه‌گیری کنید و همان فاصله را از نقطه شکست گردن در جهت معامله اعمال کنید.
برای یادگیری اصولی نحوه‌ی تنظیم این مقادیر، مقاله مدیریت سرمایه در معاملات فارکس را بخوانید.
سخن پایانی
الگوی سر و شانه یکی از قدرتمندترین ابزارهای تحلیل تکنیکال برای تشخیص پایان روند است.
اما موفقیت در استفاده از آن تنها به شناسایی شکل الگو محدود نمی‌شود؛ باید تأیید شکست گردن، حجم معاملات، و موقعیت تایم‌فریم بالاتر را نیز در نظر بگیرید.
اگر می‌خواهید تسلط بیشتری بر ساختارهای قیمتی پیدا کنید، مقاله آموزش الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال را نیز از دست ندهید.
