الگوهای هارمونیک به زبان ساده | آموزش 0 تا 100 الگوهای هارمونیک

الگوهای هارمونیک (Harmonic Patterns) یکی از روش‌های پیشرفته تحلیل تکنیکال هستند که بر پایه‌ی اعداد و نسبت‌های فیبوناچی بنا شده‌اند.
ایده اصلی این الگوها این است که حرکت قیمت‌ها در بازار به صورت تکرارشونده و قابل پیش‌بینی انجام می‌شود.
به زبان ساده، الگوهای هارمونیک ترکیبی از اشکال هندسی، فیبوناچی، و روان‌شناسی بازار هستند که به معامله‌گر کمک می‌کنند نقاط دقیق ورود، حد ضرر و خروج را شناسایی کند.

اندیکاتور ایچیموکو یکی از ابزارهای کلیدی در آموزش تحلیل تکنیکال فارکس است؛ ابزاری که با ترکیب چند میانگین متحرک و مناطق حمایت و مقاومت، دید کاملی از وضعیت بازار ارائه می‌دهد.

 اعداد و نسبت‌های فیبوناچی؛ پایه‌ی الگوهای هارمونیک

پایه‌ی تمام الگوهای هارمونیک، اعداد فیبوناچی است. این نسبت‌ها در طبیعت، هنر و حتی رفتار قیمت‌ها در بازار تکرار می‌شوند.

نسبت‌های مهم فیبوناچی در تحلیل تکنیکال عبارت‌اند از:

• 0.382
• 0.5
• 0.618
• 0.786
• 1.272
• 1.618

در الگوهای هارمونیک، این نسبت‌ها برای تعیین نقاط بازگشت قیمت (Retracement) و گسترش (Extension) استفاده می‌شوند.
برای درک بهتر مبنای این اعداد، پیشنهاد می‌کنیم مقاله فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را مطالعه کنید.

 الگوهای هارمونیک به زبان ساده (به همراه مثال)

فرض کنید نمودار قیمتی از نقطه A شروع شده و پس از رشد به B رسیده، سپس تا نقطه C اصلاح کرده و دوباره تا D حرکت می‌کند.
اگر این حرکت‌ها نسبت‌های فیبوناچی مشخصی را رعایت کنند، یکی از الگوهای هارمونیک شکل گرفته است.

مثلاً در الگوی معروف Gartley (گارتلی):

• حرکت AB باید حدود 61.8٪ از XA باشد،
• BC بین 38.2 تا 88.6٪ از AB،
• و CD باید 78.6٪ از XA را تکمیل کند.

در تصویر زیر (در نسخه نهایی برای سایت)، نمودار EUR/USD را می‌بینید که با رسیدن به نقطه D، سیگنال بازگشت صعودی طبق الگوی Gartley داده است.

 آشنایی با مهم‌ترین الگوهای هارمونیک

الگوهای اصلی در تحلیل تکنیکال هارمونیک شامل موارد زیرند:

هر الگو درواقع مجموعه‌ای از ۵ نقطه (X, A, B, C, D) دارد که به‌صورت دقیق با ابزار فیبوناچی مشخص می‌شوند.

1.الگوی Gartley (گارتلی)

الگوی گارتلی یکی از معروف‌ترین و پایه‌ای‌ترین الگوهای هارمونیک است که در سال 1935 توسط H.M. Gartley معرفی شد.
این الگو یک الگوی بازگشتی کلاسیک است و معمولاً در پایان یک اصلاح (Correction) ظاهر می‌شود تا آغاز یک روند جدید را نشان دهد.
در نمودار، این الگو شبیه به حرف M یا W انگلیسی است (بسته به جهت صعودی یا نزولی).

ویژگی‌ها و نسبت‌های کلیدی فیبوناچی در الگوی گارتلی

• حرکت AB ≈ 61.8٪ از حرکت XA

• حرکت BC بین 38.2٪ تا 88.6٪ از AB

• حرکت CD حدود 78.6٪ از XA

• نقطه D محل ورود احتمالی است که با رسیدن قیمت به این نسبت، معمولاً بازگشت قیمتی رخ می‌دهد.

نحوه معامله در الگوی گارتلی

• ورود به معامله: در نقطه D پس از مشاهده تأیید کندلی

• حد ضرر (Stop Loss): کمی پایین‌تر از D در الگوی صعودی

• اهداف قیمتی (Take Profit):

  • هدف اول: سطح 38.2٪ از بازگشت CD

  • هدف دوم: سطح 61.8٪ از بازگشت CD

نکات مهم

• هرچه نسبت‌های فیبوناچی دقیق‌تر باشند، اعتبار الگو بیشتر است.

• وجود هم‌پوشانی با سطوح حمایت یا مقاومت، قدرت بازگشت را افزایش می‌دهد.

• این الگو بیشتر در تایم‌فریم‌های ۴ساعته و روزانه کاربرد دارد.

۲. الگوی Bat (خفاش)

الگوی خفاش (Bat) توسط Scott Carney معرفی شد و شباهت زیادی به گارتلی دارد با این تفاوت که عمق اصلاح در آن بیشتر است.
این الگو نیز نوعی بازگشتی است و معمولاً در انتهای اصلاح‌های قوی تشکیل می‌شود.

 ویژگی‌ها و نسبت‌های کلیدی

• AB = 38.2٪ تا 50٪ از XA

• BC = بین 38.2٪ تا 88.6٪ از AB

• CD = 88.6٪ از XA

 نحوه معامله

• ورود: در نقطه D

• حد ضرر: کمی پایین‌تر از D

• اهداف: 38.2٪ و 61.8٪ از بازگشت CD

 نکته

به دلیل عمق زیاد اصلاح، نقطه D در خفاش معمولاً نزدیک به حمایت‌های کلیدی است.

۳. الگوی Butterfly (پروانه)

الگوی پروانه (Butterfly) برخلاف دو الگوی قبلی، نوعی الگوی گسترشی (Extension) است.
این الگو زمانی شکل می‌گیرد که قیمت از نقطه شروع (X) فراتر می‌رود و معمولاً بازگشت بزرگی پس از آن اتفاق می‌افتد.

 ویژگی‌ها و نسبت‌های کلیدی

• AB = 78.6٪ از XA

• BC = بین 38.2٪ تا 88.6٪ از AB

• CD = 127٪ یا 161.8٪ از XA

 نحوه معامله

• ورود: در نقطه D (پایان گسترش)

• حد ضرر: فراتر از D

• اهداف: 38.2٪ و 61.8٪ بازگشت CD

 نکته

در بازارهای پرنوسان، Butterfly یکی از دقیق‌ترین سیگنال‌های بازگشتی را ارائه می‌دهد.

۴. الگوی Crab (خرچنگ)

الگوی خرچنگ (Crab) نیز از خانواده الگوهای گسترشی است و بیشترین نسبت فیبوناچی را در بین تمام الگوهای هارمونیک دارد.
به همین دلیل سیگنال‌های قدرتمند اما گاهی پرریسکی تولید می‌کند.

 ویژگی‌ها و نسبت‌های کلیدی

• AB = 38.2٪ تا 61.8٪ از XA

• BC = 38.2٪ تا 88.6٪ از AB

• CD = 161.8٪ از XA

 نحوه معامله

• ورود: در نقطه D

• حد ضرر: پایین‌تر از D

• اهداف: 38.2٪ و 61.8٪ از بازگشت CD

 نکته

به‌دلیل عمق زیاد گسترش، معمولاً بازگشت قدرتمندی از D اتفاق می‌افتد.

۵. الگوی Shark (کوسه)

الگوی کوسه (Shark) نسبتاً جدید است و ساختاری مشابه خرچنگ دارد، اما نقاط محاسباتی متفاوتی دارد.
این الگو بیشتر برای تریدرهایی مناسب است که به دنبال برگشت‌های سریع هستند.

 ویژگی‌ها و نسبت‌های کلیدی

• AB = 113٪ از XA

• CD = بین 161.8٪ تا 224٪ از BC

 نحوه معامله

• ورود: در محدوده D (منطقه بازگشت بالقوه)

• حد ضرر: پایین‌تر از D

• اهداف: 38.2٪ و 61.8٪ از بازگشت CD

 نکته

در بازارهای کریپتو، الگوی Shark معمولاً سیگنال‌های بازگشتی سریعی ارائه می‌دهد.

۶. الگوی Cypher (سایفر)

الگوی سایفر (Cypher) یکی از دقیق‌ترین و کمیاب‌ترین الگوهای اصلاحی است که بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای از آن برای معاملات کم‌ریسک استفاده می‌کنند.

 ویژگی‌ها و نسبت‌های کلیدی

• AB = بین 38.2٪ تا 61.8٪ از XA

• BC = بین 113٪ تا 141.4٪ از AB

• CD = 78.6٪ از XC

 نحوه معامله

• ورود: در نقطه D

• حد ضرر: کمی پایین‌تر از D

• اهداف: 38.2٪ و 61.8٪ بازگشت CD

 نکته

به دلیل دقت بالا، Cypher یکی از محبوب‌ترین الگوهای مورد استفاده در فارکس است.

نکات مهم در استفاده از الگوهای هارمونیک

1. دقت در ترسیم نقاط: اشتباه در انتخاب نقاط باعث از بین رفتن اعتبار الگو می‌شود.
2. هم‌زمانی چند نسبت فیبوناچی: هرچه نسبت‌های بیشتری در یک محدوده قرار بگیرند، احتمال بازگشت قوی‌تر است.
3. تأیید با پرایس اکشن و کندل‌ها: برای ورود قطعی به معامله، بهتر است در نقطه D منتظر تأیید کندلی باشید (مثل الگوهای بازگشتی).
   برای شناخت بهتر، مقاله روانشناسی کندل‌ها را مطالعه کنید.
4. تایم‌فریم بالا دقت بیشتر دارد: در تایم‌فریم‌های H4 و Daily، اعتبار الگوها بالاتر است.

 نقاط ورود، حد ضرر و خروج در الگوهای هارمونیک

معمولاً پس از شناسایی الگوی کامل (در نقطه D):

• ورود: در نزدیکی D و پس از تأیید کندلی
• حد ضرر (Stop Loss): کمی پایین‌تر از نقطه D در الگوهای صعودی
• اهداف (Take Profit): در سطوح بازگشتی A و B

به‌عنوان مثال:

• در الگوی Gartley، هدف اول سطح 38.2٪ بازگشت CD
• هدف دوم سطح 61.8٪ بازگشت CD است.

 مزایا و معایب الگوهای هارمونیک

 الگوهای هارمونیک در بازارهای مختلف

فارکس

در بازار فارکس، الگوهای هارمونیک بیشتر برای جفت‌ارزهای نوسانی مثل GBP/JPY و XAU/USD کاربرد دارند.
در ترکیب با پرایس اکشن و خطوط فیبوناچی، می‌توانند نقاط بازگشت بسیار دقیقی ایجاد کنند.

ارز دیجیتال

به دلیل نوسانات شدید بازار کریپتو، این الگوها برای شکار نقاط بازگشتی بسیار مفیدند.
در تایم‌فریم‌های ۴ساعته و روزانه بیشترین دقت را دارند.

بورس

در بورس ایران نیز تریدرهای حرفه‌ای برای یافتن محدوده‌های اشباع خرید یا فروش از الگوهای هارمونیک استفاده می‌کنند، به‌ویژه در سهام با نقدشوندگی بالا.

 نکات حرفه‌ای برای معامله با الگوهای هارمونیک

• از چند تایم‌فریم برای تأیید استفاده کنید (مثلاً M30 و H4).
• همیشه منتظر تأیید پرایس اکشن باشید.
• از فیبوناچی و خطوط روند به‌صورت ترکیبی بهره ببرید؛ مقاله ترکیب فیبوناچی با کندل‌ها در این زمینه بسیار کاربردی است.
• از اندیکاتور RSI برای بررسی اشباع خرید/فروش در نقطه D استفاده کنید.

 تفاوت الگوهای کلاسیک و هارمونیک

الگوهای کلاسیک (مثل مثلث، پرچم و سر و شانه) بر پایه‌ی اشکال هندسی و حجم معاملات‌اند، اما الگوهای هارمونیک بر اساس نسبت‌های دقیق فیبوناچی ساخته می‌شوند.
در مقاله تحلیل تکنیکال کلاسیک چیست؟ تفاوت این دو روش را با جزئیات بررسی کرده‌ایم.

 سخن پایانی

الگوهای هارمونیک یکی از دقیق‌ترین روش‌های شناسایی نقاط بازگشت بازار هستند.
ترکیب هندسه، ریاضی و روانشناسی باعث می‌شود این روش برای تریدرهای حرفه‌ای ارزشمند باشد.

اما فراموش نکنید:
هیچ الگویی همیشه درست عمل نمی‌کند.
برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر، بهتر است الگوهای هارمونیک را در کنار فیبوناچی، کندل‌خوانی و تایید روند به‌کار ببرید.